Örnek:
w3c.xml.core.Process processXml = new w3c.xml.core.Process(); org.dataminening.core.Process processData = new w3c.xml.core.Process();Fiziksel olarak paketler diskiniz üzerinde iç içe geçmiş dizinlerden oluşur.
Örnek: w3c dizininin içinde xml dizini xml dizinin içinde de core dizini ve core dizininin içinde de Process klas dosyası vardır.
Aynı seviyede dosyalar olabilir. w3c dosyasının içinde html dosyası v.s. gibi.
Paket mevzu JavaFX de de aynı şekildedir. Bunu anlatmamın sebebi bir çok JavaFX script dosyasının olacağı ve bu dosyaların belirli görevler için belirli paketlerde toplanmasının uygun olacağıdır.
Örneğin bütün matematik sınıflarının Math paketinde ya da alt paketler şeklinde (math.trigonometry math.polynomial v.s)
Gelelim ikinci meseleye: Java JavaFX'e göre daha katı kuralları olan bir dil demiştik. Ancak java ile JavaFX arasındaki bu farkın sebebi belli. Java bir dil JavaFX bir script dili.
Aradaki farklar ise (ki sadece konuyla ilgili olanları ele alacağım) :
- Javada sınıfları (arayüzler v.s) tek bir dosyada ya da ayrı ayrı dosyalarda yazabilirsiniz. Ancak sınıflar arası bilgi alışverişi aynı dosya veya ayrı dosya da olmaları bakımından bir fark oluşturmaz ve dosya sadece bir metni (kaynak kodu) tutar. Fakat JavaFX de her dosya aynı zaman da bir script dosyası demektir ve buna göre bazı ilişkiler değişir.
- Java da sınıf (arayüzler v.s.) dışında değişken ve/veya metod (fonksiyon) tanımlanamaz. JavaFX de ise bir script dosyasında bir fonksiyon(metod) ve/veya değişken tanımlanabilir.
person.java kaynak dosyası:
class Person {
....
}
class Employer extends Person {
...
}
Person person = new Person(); // Derleyici hata verir. Java dili böyle bir özellik desteklemez.
int count = 0; // Derleyici hata verir. Java dili böyle bir özellik desteklemez.
Person getPerson () {
...
} // Derleyici hata verir. Java dili böyle bir özellik desteklemez.
person.fx kaynak dosyası:class Person {
....
}
class Employer extends Person {
...
}
var person = Person{}; // Problem yok JavaFX bu deklerasyonu doğru kabul eder.
var count = 0; // Problem yok JavaFX bu deklerasyonu doğru kabul eder.
function getPerson ():Person {
...
} // Problem yok JavaFX bu deklerasyonu doğru kabul eder.
Tüm bu meselelerden sonra erişim konusunun önünde açıklanması gereken son bir mesele kaldı. Sınıf sınıfların kalıtımı ve paket erişiminin ilişkileri.Benzer işleri yapan sınıfları aynı paketlere yerleştirmek gerekliliği doğal olarak açıktır. Örneğin Swing kütüphanesindeki kullanıcı arayüzü bileşenleri javax.swing paketinde yer alır. Aynı paket ile farklı paketler arasında erişim durumları söz konusudur. Sınıflar arası ise kalıtım mekanizmasından dolayı meydana gelen erişimler söz konusudur. Tüm bunlar büyük bloklara erişim gibidir. Şöyle ki sınıfa erişmek programın büyük parçalarına erişmektir. Halbuki daha küçük fonksiyonel parçalar vardır ki bunlar ise bir değişken ve/veya metot olabilir. Maddeler halinde özetlersek erişilebilecek şeyler şunlardır:
- Sınıflara erişim durumları (Başka paketten sınıf diğer paketten sınıfı genişletebilir ya da genişletemez.)
- Değişkenlere erişim durumları (Alt sınıf, farklı paketten sınıf)
- Metotlara erişim durumları (Alt sınıf, farklı paketten sınıf)
Bazen de beraber çalışan bir grup programcı birbiri ile ilişkili kütüphaneleri yazarken bir diğerinin yaptığını yıkabilir ya da uzun süre dokunmadığınız ve çok açıklayıcı olmadığınız koda geri döndüğünüzde işleri karıştırabilirsiniz. Son olarak (ki en önemlisi) bazı kodlar kötü niyetli yazarlar tarafından kullanılabilir. Örneğin Appletların çoğu durumda yerel kaynaklara erişimi yoktur. Yerel kaynaklara erişimi kısıtlayan değişkenin değerini değiştirerek yazar kullanıcının dosyalarına erişebilir.
Paketti script dosyasıydı ayrı paketlerdeki sınıflardı derken geldik asıl olaya:
Erişim kısıtlamalarının anahtar kelimeleri vardır. Bu anahtar kelimeler önüne geldikleri ögeye göre erişim yetkilerini değiştiriyor. Peki bu kelimeler nelerdir.
- public (genel erişim).
- public-read (yanlızca okumak için genel erişim ve sadece değişkenlere uygulanabilir.)
- public-init (yanlızca kullanıma hazırlamak için ve sadece değişkenlere uygulanabilir.)
- protected (korunmuş)
- package (paket seviyesinde)
Şimdi bu anahtar kelimeleri bir inceleyelim.
Public adı üzerinde herkese açıktır. Örneğin:
public var isim = "";
public function topla(x:Integer, y:Integer):Integer{ return x+y; } //JavaFX de son satırda return ve ";" gerek yoktur.
public class araba {
var model:String;
}
Bu sınıf, değişken ve fonksiyonlara herhangi bir yerden yani aynı paketteki yada ayrı paketteki script dosyaları ve sınıflardan v.s ulaşabilirsiniz.Protected ise korunmuş anlamındadır. Korumadan kasıt eğer bir sınıf diğerini genişletiyorsa aynı paket içerisinde de olsa ayrı paket içerisindede olsa sınıf, değişken yada fonksiyona erişimi vardır. Sınıfların önüne protected gelmesi JavaFX de yenidir. Yani java da class anahtar kelimesinin önüne protected kelimesi gelmez. Aslında bir script dosyası derlendiği zaman bir java sınıfı haline gelir. Dolayısı ile protected sınıf olası ve mantıklı bir yaklaşım.
protected var isim = "";
protected function topla(x:Integer, y:Integer):Integer{ return x+y; } //JavaFX de son satırda return ve ";" gerek yoktur.
protected class araba {
var model:String;
}
Package anahtar kelimesi ise önüne geldiği sınıf, değişken ve fonksiyonun sadece aynı pakette bulunan sınıflar tarafından ulaşılmasını sağlar. Bu davranış java da eğer bir değişkenin, sınıfın ve fonksiyonun önüne hiç bir erişim kısıtlaması anahtar kelimeleri getirmezseniz mümkündür(JavaFX de aynı davranışın script dosyaları için geçerli olduğunu hatırlayın).package org.karakan.tamer; // Burada paket tanımı var. Bu tanımı bir erişim kısıtlayıcı anahtar kelimesi olan package ile karıştırmayın.
package var isim = "";
package function topla(x:Integer, y:Integer):Integer{ return x+y; } //JavaFX de son satırda return ve ";" gerek yoktur.
package class araba {
var model:String;
}
public-read anahtar kelimesi yanlızca değişkenler için kullanılır. public-read ile ilgili kurallar:- Her yerden okunabilir. (Farklı paketteki sınıftan aynı yada farklı script dosyasından v.s ). Fakat her yerden değeri değiştirişemez.
- Eğer script dosyasında tanımlanmışsa o tanımlandığı dosyadan yeniden değer atanabilir.
- Eğer sınıf içinde deklere edilmişse o sınıfın veya sınıfı genişleten ve aynı script dosyası içindeki diğer sınıftan yeniden değer atanabilir.
- Başka bir script dosyasında tanımlanan sınıfı diğer script dosyasındaki sınıfı genişletse bile değişkene yeni değer atayamaz.
- Her yerden okunabilir. (Farklı paketteki sınıftan aynı yada farklı script dosyasından v.s ). Fakat her yerden değeri değiştirişemez.
- Paket içindeki tüm script dosyalarından değeri değiştirlebilir.
- Eğer sınıf içinde deklere edilmişse o sınıfın veya sınıfı genişleten ve aynı script dosyası içindeki diğer sınıftan yeniden değer atanabilir.
- Başka bir script dosyasında tanımlanan fakat aynı paketteki sınıf diğer sınıfı genişletiyorsa değişkenin değerini değiştirebilir.
public-init için public-read için geçerli olan herşey geçerli. Farklı olan ise public-init olan bir değişkene heryerden ilk değer atanabilir demek. İlk değeri atadıktan sonra onu değiştirmeye kalkarsanız public-read kuralları ile karşı karşıya kalırsınız.
public-read var id=12; package public-read var id=12; protected public-read var id=12; public-init var serialNumber = "cdRT1045" package public-init var serialNumber = "cdRT1045" protected public-init var serialNumber = "cdRT1045"Sanırım erişim kısıtlamaları (erişim kontrolcüleri)hakkında söyleyebileceklerim bu kadar.
Kayıtlar
